Sau Đại thắng mùa Xuân 1975, thống nhất đất nước, lịch sử dân tộc ta bước sang kỷ nguyên mới: Tổ quốc hoàn toàn độc lập, cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội. Quân đội ta thực hiện hai nhiệm vụ lớn: xây dựng theo hướng “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”, sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu thắng lợi, bảo vệ vững chắc Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Trong bước ngoặt lịch sử trọng đại của cách mạng, ngày 21/2/1976 Học viện Quân sự Cao cấp - tiền thân của Học viện Quốc phòng ngày nay được thành lập. Ngày 03/01/1977, Học viện tổ chức trọng thể Lễ khai giảng khóa học đầu tiên, đây là sự kiện đặc biệt quan trọng trong tiến trình xây dựng và phát triển của Học viện, ngày này được chọn là Ngày truyền thống của Học viện Quốc phòng.

47 năm xây dựng và phát triển Học viện đã trải qua ba thời kỳ với ba tên gọi khác nhau: Học viện Quân sự Cao cấp (1976 - 1981); Học viện Quân sự Cấp cao (1982 - 1994) và Học viện Quốc phònghiện nay.Sự ra đời của Học viện đã khẳng định vị trí mới của hệ thống nhà trường quân đội, nhiệm vụ mới của lực lượng vũ trang nhân dân, chức năng và nhiệm vụ mới của Học viện trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; khẳng định sự phát triển về đường lối quân sự Việt Nam, đường lối quốc phòng toàn dân và nghệ thuật quân sự Việt Nam trong giai đoạn mới; đây là sự tiếp nối và phát triển truyền thống từ Học viện Quân sự Cao cấp đến Học viện Quân sự Cấp cao, đánh dấu bước phát triển mới trong tư duy về quốc phòng - an ninh, tạo ra một thế mới trong mối quan hệ đối ngoại trong khu vực và trên thế giới.

Trong suốt chặng đường 47 năm xây dựng và phát triển, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, trực tiếp là sự lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ của Quân ủy Trung ương, lãnh đạo Bộ Quốc phòng; sự quan tâm giúp đỡ của các cơ quan đơn vị trong và ngoài quân đội, của các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể ở địa phương và nhân dân cả nước; cùng với sự nỗ lực, bền bỉ phấn đấu, Học viện đã hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Đặc biệt, đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ: huấn luyện - đào tạo cán bộ cao cấp; cán bộ nghiên cứu khoa học quân sự và nghệ thuật quân sự của quân đội; bồi dưỡng kiến thức quốc phòng - an ninh cho cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước thuộc diện Trung ương quản lý, đáp ứng yêu cầu xây dựng quân đội “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”; xây dựng và củng cố nền quốc phòng toàn dân, nền an ninh nhân dân, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; nghiên cứu phát triển khoa học quân sự, nghệ thuật quân sự, tham mưu cho Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng nhiều vấn đề về chiến lược quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; thực hiện xuất sắc nhiệm vụ đối ngoại quân sự, góp phần quan trọng phát triển quan hệ đối ngoại của Đảng, Nhà nước, quân đội trong thời kỳ hội nhập quốc tế; tích cực bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giảng viên, nhân viên, chủ động đáp ứng những yêu cầu mới ngày càng cao của Học viện; xây dựng Đảng bộ Học viện trong sạch vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ, Học viện vững mạnh toàn diện, phát triển bền vững.Với những thành tích xuất sắc trong sự nghiệp huấn luyện - đào tạo, Học viện đã vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ đổi mới và nhiều phần thưởng cao quý khác. 

Hiện nay, tình hình thế giới, khu vực có những diễn biến phức tạp, khó đoán định. Bên cạnh xu thế hòa bình, hợp tác phát triển thì cạnh tranh chiến lược, xung đột cục bộ, sắc tộc, tôn giáo diễn ra phức tạp và gay gắt hơn như: vấn đề Biển Đông, cuộc xung đột quân sự giữa Nga-Ucraina, mới đây là cuộc xung đột giữa Israel-Hamas. Những vấn đề về an ninh con người, an ninh phi truyền thống, an ninh mạng; sự biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh, nhất là đại dịch Covid 19 tác động nghiêm trọng đến mọi quốc gia - dân tộc. Ở trong nước, thế và lực, sức mạnh tổng hợp quốc gia, uy tín quốc tế của nước ta ngày càng được nâng cao. Nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc có sự phát triểm mới; tuy nhiên, đất nước phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, nhất là tác động của suy thoái kinh tế, tài chính; những tiêu cực và tệ nạn xã hội; vấn đề bảo vệ chủ quyền biển, đảo,... các thế lực thù địch, phản động cơ hội chính trị tăng cường hoạt động “diễn biến tỉnh hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, “phi chính trị hóa” quân đội với thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt. Để hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ được giao trong giai đoạn mới, đồng thời tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang 47 năm qua của Học viện, đòi hỏi mỗi cán bộ, chiến sĩ phải nỗ lực vượt bậc, khắc phục mọi khó khăn, nêu cao tinh thần cách mạng, ý chí quyết tâm xây dựng và phát triển Học viện vững mạnh toàn diện “mẫu mực tiêu biểu”, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao; theo đó, cần làm tốt một số nội dung, biện pháp chủ yếu sau:

Một là, tập trung lãnh đạo xây dựng đơn vị vững mạnh về chính trị, cán bộ, giảng viên, nhân viên, chiến sĩ luôn có bản lĩnh chính trị vững vàng sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ. Cấp ủy, chỉ huy các cấp cần làm tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng; tích cực đổi mới nội dung, chương trình, đa dạng hóa các hình thức, biện pháp giáo dục, sát với đặc điểm, nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị. Trong giáo dục, cần chú trọng công tác bồi dưỡng nâng cao nhận thức cho cán bộ, giảng viên, học viên, nhân viên, chiến sĩ về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng về chiến lược phát triển giáo dục - đào tạo; chỉ thị, nghị quyết các cấp, nhất là Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XI; Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 (khóa XI) về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục - đào tạo; Chiến lược phát triển giáo dục - đào tạo trong quân đội giai đoạn 2021 - 2030 và những năm tiếp theo; các quan điểm, phương hướng, phương châm, phương pháp huấn luyện, đặc biệt là phương châm “Chất lượng đào tạo của nhà trường là khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị” và chủ trương “3 thực chất, 2 thiết thực”; nắm chắc mô hình, mục tiêu, yêu cầu nhiệm vụ huấn luyện - đào tạo, nội dung, chương trình, kế hoạch huấn luyện, các quy chế, quy định, quy trình trong đào tạo đội ngũ cán bộ các cấp...

Tiếp tục triển khai thực hiện Đề án “Đổi mới công tác giáo dục chính trị tại đơn vị trong giai đoạn mới”; xây dựng kế hoạch công tác giáo dục chính trị và phổ biến, giáo dục pháp luật năm gắn sát với triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, XII; Kết luận số 21 của Hội nghị TW4 khóa XIII, Kết luận số 01 ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị; Nghị quyết 847-NQ/QUTW của QUTW về phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân và nhiệm vụ huấn luyện - đào tạo, nghiên cứu khoa học, xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật của Học viện. Kiên quyết đấu tranh chống tư tưởng lệch lạc, biểu hiện tiêu cực, giảm sút ý chí phấn đấu, thái độ thờ ơ, làm việc cầm chừng, qua loa đại khái, hiệu quả công tác không cao.

Hai là, chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ có đủ phẩm chất, năng lực đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được giao. Cấp ủy, chỉ huy các cấp cần tiếp tục quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị, quan điểm, nguyên tắc, quy chế của Đảng, Nhà nước, QUTW, Bộ Quốc phòng về công tác cán bộ và xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là Nghị quyết số 109-NQ/QUTW ngày 11/02/2019 của QUTW về xây dựng ĐNCB Quân đội, nhất là cấp chiến dịch, chiến lược đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới; Nghị quyết số 475-NQ/ĐU ngày 24/5/2019 của Đảng ủy Học viện về lãnh đạo “xây dựng đội ngũ cán bộcủa Học viện đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới”.

Công tác cán bộ và xây dựng đội ngũ cán bộ phải xuất phát từ yêu cầu, nhiệm vụ, phải coi trọng cả về số lượng, chất lượng và cấu, trong đó lấy chất lượng là chính; giải quyết tốt mối quan hệ giữa tiêu chuẩn và cơ cấu, lấy tiêu chuẩn là chính; giữa đức và tài, trong đó đức là gốc; có kế thừa, đổi mới, ổn định và phát triển, phù hợp với tình hình thực tiễn, tổ chức, biên chế, yêu cầu, nhiệm vụ. Quan tâm, chú trọng đến sự chuyển tiếp giữa các thế hệ cán bộ trong đơn vị, đảm bảo vừa có lớp kế cận, kế tiếp, vừa có nguồn phát triển lâu dài, từng bước trẻ hoá đội ngũ cán bộ. Đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ theo hướng hiện đại, chuẩn hóa, đồng bộ, chuyên sâu, thông qua hoạt động thực tiễn để đánh giá, tuyển chọn, rèn luyện cán bộ, phù hợp với chức trách, nhiệm vụ trên cương vị đảm nhiệm. Gắn chất lượng các mặt công tác của đơn vị với việc hoàn thành chức trách, nhiệm vụ của cán bộ, đảng viên; lấy kết quả hoàn thành nhiệm vụ làm thước đo phấn đấu, tu dưỡng, rèn luyện của từng tổ chức, cá nhân, trên cơ sở đó để nhận xét, đánh giá, xem xét việc điều động, bổ nhiệm, sử dụng cán bộ. Phát huy tính chủ động, tích cực của đội ngũ cán bộ chủ trì các cấp và vai trò nòng cốt của cơ quan chính trị trong việc tham mưu, đề xuất lựa chọn, giới thiệu, tạo nguồn cán bộ có đủ tiêu chuẩn đề nghị Thường vụ Đảng ủy Học viện xem xét, quyết định đưa cán bộ, giảng viên đi đào tạo ở các học viện, nhà trường trong và ngoài Quân đội; đề xuất với QUTW, Bộ Quốc phòng bổ sung cán bộ tốt nghiệp ở các học viện, nhà trường, cán bộ qua thực tiễn công tác ở đơn vị về Học viện công tác; thực hiện nghiêm công tác tuyển chọn, tuyển dụng cán bộ, quân nhân chuyên nghiệp. Tăng cường tập huấn, hội thao, hội thi kỹ thuật nghiệp vụ theo các chuyên ngành.

Ba là, thực hiện tốt công tác thi đua khen thưởng, các cuộc vận động, phong trào thi đua, tạo được động lực mạnh mẽ trong thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị của đơn vị. Phong trào thi đua quyết thắng của Học viện đã được cấp uỷ, chỉ huy các cấp quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện chặt chẽ, toàn diện, đồng bộ, hiệu quả, tạo sự chuyển biến tích cực. Nghị quyết hằng năm của Đảng ủy Học viện đều xác định rõ các mục tiêu, chỉ tiêu gắn với phong trào thi đua quyết thắng. Tổ chức phát động phong trào thi đua chặt chẽ, sôi nổi; gắn với thực hiện Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ thời kỳ mới”; Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị, Chỉ thị 87 của Thường vụ Quân ủy Trung ương về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, XII, Kết luận số 21 của HNTW4 khóa XIII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng; các đợt thi đua đột kích, các cuộc vận động, các phong trào thi đua khác của các cấp, các ngành. Quá trình triển khai đã thực hiện nghiêm quan điểm làm việc và đánh giá kết quả thực chất, khách quan, đúng người, đúng việc. Chú trọng xây dựng mô hình mới, cách làm hay, hiệu quả, sáng tạo.

Bốn là, nâng cao chất lượng xây dựng chính quy, quản lý kỷ luật, đi đôi với tổ chức tốt đời sống vật chất, tinh thần cho bộ đội. Các cơ quan, đơn vị phải có chương trình hành động nâng cao chất lượng xây dựng chính quy, chấp hành kỷ luật, quản lý tư tưởng và bảo đảm an toàn; các nội dung, biện pháp thực hiện phải được cụ thể hóa sát với chức năng, nhiệm vụ và tình hình thực tiễn, không sao chép, hình thức; cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai toàn diện, đồng bộ các giải pháp để nâng cao chất lượng thực hiện. Phát huy tinh thần, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ các cấp trong duy trì các chế độ ngày, tuần, trực chỉ huy, trực ban, trực chiến, trực nghiệp vụ; chế độ sinh hoạt, học tập, công tác; xưng hô, chào hỏi theo điều lệnh, bảo đảm thống nhất mang mặc, lễ tiết tác phong.

Thường xuyên xếp đặt trật tự nội vụ vệ sinh trong phòng làm việc, nhà ở của cán bộ, giảng viên, học viên, nhân viên, chiến sĩ, bảo đảm ngày càng chính quy, thống nhất trong toàn Học viện. Đầu tư kinh phí, mua sắm trang thiết bị phục vụ sinh hoạt, học tập, công tác, bảo đảm đầy đủ chế độ, tiêu chuẩn; thực hiện tốt chính sách hậu phương quân đội, tạo điều kiện cho cán bộ, giảng viên, học viên, nhân viên, chiến sĩ yên tâm công tác, tích cực phấn đấu, rèn luyện theo các tiêu chí đã xác định. Chú trọng xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, nâng cao hiệu quả hoạt động của các mô hình câu lạc bộ; đẩy mạnh các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao tạo điều kiện cho cán bộ, giảng viên, học viên, nhân viên, chiến sĩ tham gia rèn luyện sức khỏe, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện“mẫu mực, tiêu biểu”.

Năm là, thường xuyên làm tốt công tác kiểm tra, giám sát, sơ, tổng kết, rút kinh nghiệm. Công tác kiểm tra, giám sát có vai trò rất quan trọng; theo đó, cấp ủy, chỉ huy các cấp cần quán triệt, thực hiện tốt quan điểm “Giám sát phải mở rộng, kiểm tra có trọng tâm, trọng điểm”, kiểm tra những cơ quan, đơn vị dễ phát sinh tiêu cực, hoàn thành nhiệm vụ thấp, còn nhiều hạn chế, khuyết điểm; cán bộ, đảng viên chấp hành pháp luật, kỷ luật chưa nghiêm, vi phạm phẩm chất đạo đức, lối sống; chủ động phát hiện, kiên quyết đấu tranh, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân sai phạm, không có “vùng cấm”, không có ngoại lệ. Chỉ đạo xem xét, giải quyết đơn thư tố cáo, khiếu nại của cán bộ, đảng viên đối với tổ chức đảng, đảng viên đúng quy trình, nguyên tắc, thẩm quyền. Tăng cường đấu tranh phòng ngừa, ngăn chặn khuyết điểm, vi phạm kỷ luật của cán bộ, đảng viên. Công tác sơ kết, tổng kết phải bảo đảm tính khách quan, đánh giá đúng điểm mạnh, điểm yếu, chỉ ra nguyên nhân, xác định rõ trách nhiệm cá nhân, tổ chức và rút ra bài học kinh nghiệm trong thực hiện các tiêu chuẩn xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”. Kịp thời biểu dương, khen thưởng những cá nhân, tập thể có thành tích tốt, đồng thời, nghiêm khắc rút kinh nghiệm, uốn nắn, nhắc nhở với những trường hợp thiếu tinh thần trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ.

Nhìn lại chặng đường 47 năm xây dựng và phát triển, từ Học viện Quân sự Cao cấp, Học viện Quân sự Cấp cao, đến Học viện Quốc phòng hôm nay, đã có bao thế hệ cán bộ lãnh đạo, chỉ huy, giảng viên, học viên, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân viên, hạ sĩ quan, chiến sĩ kế tiếp nhau đóng góp công sức, trí tuệ, nỗ lực vượt qua khó khăn, thử thách vì sự phát triển đi lên của Học viện; vững bước tiến lên trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; không ngừng nâng cao vị thế và tầm vóc của Học viện Quốc phòng trong thời kỳ mới.

Phòng Tuyên huấn/ Cục Chính trị/ Học viện Quốc phòng