Trong suốt chiều dài lịch sử của dân tộc ta, đồng bào tôn giáo đã cống hiến nhiều cho nền độc lập, thống nhất và sự phồn vinh của đất nước. Ngày nay, hưởng ứng công cuộc đổi mới do Đảng ta lãnh đạo, đồng bào tôn giáo đang cùng Nhân dân cả nước phát huy truyền thống yêu nước, đoàn kết, đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước vì mục tiêu Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Nhưng, các thế lực thù địch cũng triệt để lợi dụng vấn đề tín ngưỡng, tôn giáo để chống phá cách mạng nước ta, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Vì vậy, công tác vận động đồng bào tôn giáo tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn phá hoại của các thế lực thù địch là vấn đề chiến lược, góp phần giữ vững ổn định chính trị đất nước.
Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước ta đặc biệt coi trọng công tác vận động đồng bào tôn giáo tham gia xây dựng bảo vệ Tổ quốc. Quá trình thực hiện, các cấp, ngành, tổ chức, lực lượng quán triệt, triển khai với nhiều cách làm hay, sáng tạo và mang lại hiệu quả thiết thực. Nội dung, hình thức, phương pháp vận động đồng bào tôn giáo ngày càng được đổi mới, đa dạng, phong phú, bám sát tình hình thực tiễn, phù hợp các địa bàn, phản ánh được tâm tư, nguyện vọng, quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của đồng bào tôn giáo, góp phần tuyên truyền, giáo dục, vận động nhân dân thực hiện tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; giúp đồng bào tôn giáo hiểu rõ quyền, nghĩa vụ tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch; tích cực tham gia phòng, chống tệ nạn xã hội, tham nhũng, tiêu cực và các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của cán bộ, đảng viên. Qua đó, huy động được nguồn lực to lớn để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Tuy nhiên, công tác vận động đồng bào tôn giáo tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc còn có những hạn chế, khuyết điểm như: Việc quán triệt, nâng cao nhận thức, tổ chức thực hiện nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Nhà nước về công tác vận động đồng bào tôn giáo ở một số nơi chưa triệt để; nội dung, hình thức, phương pháp tiến hành vận động có nơi còn đơn giản, chậm đổi mới, thiếu linh hoạt, hiệu quả thấp. Năng lực, trình độ kinh nghiệm hoạt động của một số cán bộ làm công tác vận động chưa có chiều sâu, thiếu chủ động trong tham mưu đề xuất với cấp ủy, chính quyền địa phương về những vấn đề cần tập trung giải quyết; chưa làm tốt việc tăng cường mối đoàn kết thống nhất của đồng bào theo đạo và không theo đạo. Một số ít cán bộ, đảng viên, nhân dân trong đồng bào tôn giáo còn hoang mang dao động, ngộ nhận, chưa thấu hiểu quyền, nghĩa vụ trong tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; nhẹ dạ cả tin, bị các thế lực thù địch, đối tượng phản động lợi dụng kích động, gây ra nhiều vụ việc phức tạp. Trong khi đó, một bộ phận cán bộ, đảng viên phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí, ngại khó, ngại khổ, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tự “diễn biến”, “tự chuyển hóa”, tham nhũng, tiêu cực, chạy theo lợi ích cá nhân, lối sống thực dụng, cơ hội, bè phái, sống ích kỷ, độc đoán chuyên quyền, cục bộ địa phương, xa rời quần chúng nhân dân, vô cảm trước nguyện vọng chính đáng, khó khăn, bức xúc của nhân dân. Đó là thách thức không nhỏ đối với công tác vận động đồng bào tôn giáo tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Do vậy, để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác vận động đồng bào tôn giáo tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, cần thực hiện tốt một số giải pháp chủ yếu sau:
Một là, thường xuyên giáo dục cho các tổ chức, các lực lượng nhận thức sâu sắc vai trò của công tác vận động đồng bào tôn giáo trong tình hình mới.
Đây là giải pháp rất quan trọng, bởi vì, có nhận thức đầy đủ vị trí, vai trò của công tác vận động đồng bào tôn giáo mới giúp các chủ thể, các lực lượng có trách nhiệm cao trong lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát việc tổ chức thực hiện công tác vận động đồng bào tôn giáo; xây dựng, triển khai các trương trình, kế hoạch, giải pháp tổ chức thực hiện có hiệu quả. Trong đó, cần tập trung vào những quan điểm, tư tưởng cơ bản của Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và của Đảng ta về tôn giáo và công tác vận động đồng bào tôn giáo hiện nay. Đồng thời, quán triệt sâu sắc Nghị định số 162/2017-NĐ/CP ngày 30-12-2017 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Tín ngưỡng, tôn giáo; Chỉ thị số 18-CT/TƯ ngày 10-01-2018 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 25-NQ/TƯ của Ban Chấp hành Trung ương Khóa IX về công tác vận động đồng bào tôn giáo trong tình hình mới và Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng về công tác dân vận.
Để giáo dục nâng cao nhận thức của các tổ chức, các lực lượng tham gia công tác vận động đồng bào tôn giáo tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, các cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ chủ trì, các cơ quan chức năng cần vận dụng các hình thức, biện pháp công tác tư tưởng, tổ chức, thông qua những hình thức đa dạng, phong phú, như: Tổ chức sinh hoạt chính trị; mở lớp tập huấn, giáo dục quốc phòng, an ninh cho đội ngũ cán bộ; thông qua sinh hoạt đảng, chính quyền; sơ, tổng kết, rút kinh nghiệm; tiến hành các chương trình, dự án; đặc biệt, coi trọng công tác đào tạo, huấn luyện, bồi dưỡng và thực hiện chế độ, chính sách đối với đội ngũ cán bộ làm công tác vận động đồng bào tôn giáo. Bám sát cơ sở, kịp thời nắm bắt tâm tư, giải quyết nhanh chóng, có hiệu quả tâm tư, nguyện vọng chính đáng, những ý kiến đóng góp, phản ánh của đồng bào tôn giáo. Thường xuyên làm tốt công tác kiểm tra, giám sát, uốn nắn, những biểu hiện nhận thức lệch lạc và việc làm không đúng trong thực hiện các khâu, các bước, các nội dung, biện pháp tiến hành công tác vận động đồng bào tôn giáo để chủ động có biện pháp khắc phục.
Hai là, vận dụng linh hoạt, sáng tạo nội dung, hình thức, phương pháp tiến hành công tác vận động đồng bào tôn giáo tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Hiệu quả công tác vận động đồng bào tôn giáo tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay phụ thuộc rất lớn vào việc lựa chọn nội dung, hình thức, phương pháp phù hợp. Vận dụng linh hoạt, sáng tạo nội dung, hình thức, phương pháp thực hiện công tác vận động đồng bào tôn giáo trong tình hình hiện nay phải bám sát các nghị quyết, chỉ thị, hướng dẫn của cấp trên; đồng thời, nắm chắc tình hình địa bàn, đặc điểm đối tượng và thủ đoạn tuyên truyền xuyên tạc, chống phá của kẻ thù để lựa chọn nội dung, hình thức, phương pháp phù hợp. Tích cực tuyên truyền, vận động đồng bào tôn giáo thực hiện tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhận thức rõ những hoạt động lợi dụng tôn giáo mưu lợi ích cá nhân của những đối tượng xấu âm mưu, thủ đoạn lợi dụng tôn giáo của các thế lực thù địch nhằm chống phá cách mạng Việt Nam và chính quyền địa phương; thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội ở địa phương, phát huy quyền làm chủ và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào tôn giáo; giáo dục truyền thống yêu nước, ý thức đồng hành cùng dân tộc, vận động đồng bào tôn giáo tăng cường, củng cố đoàn kết dân tộc, giữa đồng theo đạo và đồng bào không theo đạo, tích cực xây dựng đời sống văn hóa mới ở khu dân cư; nghiêm chỉnh chấp hành Hiến pháp và pháp luật, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn, sống tốt đời đẹp đạo; tích cực tham gia xây dựng Đảng, hệ thống chính trị và các đoàn thể nhân dân ở địa phương vững mạnh. Tập trung củng cố trận địa tư tưởng trong đồng bào các dân tộc tôn giáo, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc, xây dựng tổ chức đảng, hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; xây dựng tình đoàn kết dân tộc, đoàn kết tôn giáo tạo ra môi trường văn hoá thực sự trong sạch, lành mạnh ở cơ sở địa phương.
Để vận dụng linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả nội dung, hình thức, phương pháp tiến hành công tác vận động đồng bào tôn giáo cần tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách mới; thông qua các bản tin nội bộ, tủ sách pháp luật và phương tiện truyền thanh, thông tin lưu động của địa phương để tuyên truyền, nêu gương người tốt việc tốt; tổ chức phong trào thi đua yêu nước, tạo khí thế, động lực, khích lệ đồng bào tôn giáo tự giác, tích cực, chủ động tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đẩy mạnh cải cách hành chính, đổi mới lề lối làm việc, kiên quyết chống các biểu hiện gây phiền hà, sách nhiễu, tạo điều kiện thuận lợi trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và sinh hoạt của người dân. Tích cực phát hiện, bồi dưỡng, nhân rộng mô hình, điển hình tiên tiến, gương người tốt, việc tốt, đưa công tác vận động đồng bào tôn giáo ngày càng đi vào chiều sâu, có hiệu quả thiết thực hơn.
Ba là, bồi dưỡng phương pháp, tác phong công tác vận động đồng bào tôn giáo cho cán bộ, đảng viên và lực lượng chuyên trách.
Đây là nội dung có ý nghĩa quan trọng, trực tiếp nâng cao hiệu quả công tác vận động đồng bào tôn giáo tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Hiện nay, đa số chức sắc tôn giáo là những người có trình độ cao, họ am hiểu sâu sắc về giáo lý, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước. Hầu hết chức sắc thể hiện tinh thần cởi mở, hòa đồng và đồng thuận với chính quyền. Tuy nhiên, vẫn có một số tỏ ra khép kín, dè dặt, thậm chí không đồng thuận với chính quyền và luôn tìm cơ hội để chống đối. Những ứng xử thiếu chuẩn mực, thái độ chưa đúng mực của cán bộ đối với Nhân dân có thể bị suy diễn theo hướng tiêu cực, các thế lực thù địch lợi dụng xuyên tạc, kích động dễ dẫn đến những hệ quả khó lường. Hơn bao giờ hết, cán bộ làm công tác vận động đồng bào tôn giáo cần được bồi dưỡng về phương pháp, tác phong, cách ứng xử tinh tế với đồng bào. Đội ngũ này cần thể hiện rõ thái độ cởi mở, nhiệt tình và sự tinh tế để xây dựng mối quan hệ hiểu biết, chân thành với các chức sắc và đồng bào tôn giáo. Đây là vấn đề đặt ra hiện nay đối với đội ngũ cán bộ làm công tác tôn giáo.
Các cấp ủy, chính quyền các cấp cần bồi dưỡng cho họ phương pháp làm việc toàn tâm toàn ý, hết lòng phục vụ Nhân dân. Nói phải đi đôi với làm, không thể chỉ dùng báo, sách vở, mít tinh, khẩu hiệu, truyền đơn, chỉ thị mà đủ, mà phải miệng nói, tay làm; phải thật thà, trung thực giúp đỡ Nhân dân, không làm lấy lệ, đối phó; tất cả vì Nhân dân mà phục vụ. Để đạt hiệu quả tuyên truyền, cán bộ làm công tác vận động đồng bào tôn giáo cần nắm vững và phân loại đối tượng, phải rèn luyện ngôn ngữ phù hợp với địa phương, vùng miền, dân tộc, am hiểu về giáo lý, giáo luật mới có thể vận đồng đồng bào có hiệu quả.
Để thực hiện tốt các nội dung bồi dưỡng trên, các cấp ủy, chính quyền các cấp cần đa dạng hóa các hình thức bồi dưỡng, như: Cử cán bộ đi bồi dưỡng ở các trường, trung tâm chính trị; tham gia các lớp tập huấn do Ban Dân vận tổ chức; cấp trên bồi dưỡng cấp dưới; thông qua giáo dục chính trị, tư tưởng; thông qua thực tiễn công tác vận động đồng bào tôn giáo; thông qua các hội nghị sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm về công tác dân vận, công tác vận động đồng bào tôn giáo; thông qua hoạt động tích cực, chủ động tự học tập, bồi dưỡng của cán bộ, đảng viên.
Bốn là, phát huy vai trò của những người có uy tín trong Nhân dân và đội ngũ chức sắc, chức việc tôn giáo.
Phát huy vai trò của những người có uy tín trong quần chúng nhân dân và đội ngũ chức sắc, chức việc tôn giáo nhằm tạo nên sức mạnh tổng hợp để tiến hành tốt công tác vận động đồng bào tôn giáo. Lãnh đạo, chính quyền các cấp cần phát huy tốt vai trò của các chức sắc, chức việc tôn giáo, những đồng bào theo đạo tích cực để làm nòng cốt tuyên truyền vận động đồng bào tôn giáo. Cần phát huy tốt vai trò của các chức sắc tôn giáo tham gia vào các tổ chức chính trị - xã hội, chăm lo bồi dưỡng cán bộ là người có đạo. Động viên các chức sắc, nhà tu hành vận động tín đồ tôn giáo tùy theo độ tuổi, giới tính tham gia các tổ chức đoàn thể nhân dân, hội quần chúng. Đặc biệ,t quan tâm chăm lo tập hợp, giáo dục lớp trẻ, vận động họ tham gia tích cực các phong trào thi đua yêu nước. Thông qua đó, phát hiện những nhân tố tích cực, bồi dưỡng, xây dựng cốt cán trong tôn giáo. Chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ là người có đạo thực sự gương mẫu, có uy tín, hết lòng vì sự nghiệp chung của cánh mạng và sự tiến bộ của đồng bào có đạo. Chú trọng công tác phát triển đảng viên là người có đạo, tạo điều kiện để đảng viên có đạo tham gia các sinh hoạt tôn giáo, gần gũi với quần chúng tín đồ; phân công nhiệm vụ công tác vận động đồng bào tôn giáo cho đảng viên.
Trung tá, ThS Nguyễn Huy Huyến
Viện Khoa học NTQS/HVQP
