Trong dòng chảy của lịch sử văn minh nhân loại, sách được coi là công cụ để lưu giữ và truyền bá tri thức. Sách đã, đang và mãi là người bạn đồng hành thân thiết của con người trong hành trình đi đến sự hiểu biết và những giá trị chân - thiện - mỹ. Ham đọc sách đã trở thành truyền thống văn hóa tốt đẹp có từ lâu đời của nhiều dân tộc trên thế giới, trong đó có dân tộc Việt Nam.
Lịch sử của “Ngày hội đọc sách” được ra đời từ hơn 80 năm trước ở Tây Ban Nha, vào ngày lễ Thánh Giooc - giơ 23/4, người ta yêu mến tặng nhau những cuốn sách kèm theo những đóa hoa hồng và bất cứ ai mua sách sẽ được tặng kèm theo một bông hồng đẹp. Từ đó hằng năm, truyền thống tốt đẹp này được người Tây Ban Nha phát triển thành “Ngày hội đọc sách” trên các đường phố. Sau đó, hoạt động văn hóa có ý nghĩa này lan rộng ra nhiều nước ở Châu Âu, Châu Mỹ, Châu Á, Châu Phi dưới nhiều hình thức như: Tuần lễ đọc sách, Ngày Sách, Tuần lễ thư viện. Từ năm 1995, tổ chức UNESCO đã chính thức chọn ngày 23 tháng 4 hằng năm là Ngày Sách và Bản quyền thế giới (có một sự trùng lặp đáng nhớ, bởi đó cũng là ngày mất của hai đại văn hào nổi tiếng tiếng giới: Shakespeare và Cervantes).
Hơn 10 năm nay, ở Việt Nam, hưởng ứng Ngày sách và bản quyền thế giới (23/4), Vụ Thư viện, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch đã phối hợp với Hội Thư viện Việt Nam, Thư viện Quốc gia Việt Nam tổ chức, phát động Ngày Sách và Văn hóa đọc trên quy mô toàn quốc. Ngày 24/2/2014, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 284/QĐ-TTg lấy ngày 21/4 hằng năm là Ngày Sách Việt Nam nhằm khuyến khích và phát triển phong trào đọc sách trong cộng đồng, nâng cao nhận thức của nhân dân về ý nghĩa to lớn và tầm quan trọng của việc đọc sách đối với việc phát triển kiến thức, kỹ năng và phát triển tư duy, giáo dục và rèn luyện nhân cách con người.
Ngày 04/11/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1862-QĐ-TTg về việc tổ chức Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam vào ngày 21 tháng 4 hằng năm, nhằm tiếp tục khẳng định vị trí, vai trò và tầm quan trọng của sách đối với việc nâng cao kiến thức, kỹ năng, phát triển tư duy, giáo dục và rèn luyện nhân cách con người; khuyến khích và phát triển phong trào đọc sách trong cộng đồng; tạo môi trường đọc thuận lợi; hình thành thói quen đọc sách trong gia đình, trường học, cơ quan, tổ chức, góp phần xây dựng xã hội học tập.
Nhận thức về vị trí, vai trò của sách và hoạt động của Ngày Sách và Văn hóa đọc là một hoạt động văn hoá quan trọng, có ý nghĩa sâu sắc trong việc nâng cao chất lượng huấn luyện - đào tạo và nghiên cứu khoa học; giữ gìn, phát huy truyền thống văn hóa của dân tộc, của Quân đội và Học viện, Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện thường xuyên lãnh đạo, chỉ đạo công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho cán bộ, giảng viên, học viên, nhân viên, chiến sĩ trong việc hưởng ứng các hoạt động nhân Ngày Sách và Văn hóa đọc hằng năm. Đặc biệt, đã chỉ đạo Phòng Thông tin Khoa học Quân sự tổ chức nhiều hoạt động thiết thực như: trưng bày, giới thiệu sách, báo, tài liệu nhân kỷ niệm các ngày lễ lớn của đất nước, Quân đội và Học viện; xây dựng Videoclip giới thiệu sách theo chuyên đề; mở chuyên mục “Mỗi tuần một cuốn sách” trên trang web Phòng Thông tin Khoa học Quân sự; biên tập các thư mục giới thiệu sách mới, thư mục chuyên đề; mời báo cáo viên nói chuyện chuyên đề về vai trò của sách và văn hóa đọc; tích cực bổ sung tài liệu phù hợp với chương trình đào tạo; số hóa hàng triệu trang tài liệu đưa vào cơ sở dữ liệu số của thư viện; tổ chức Phòng đọc tự chọn… phục vụ các đối tượng bạn đọc. Các hoạt động này đã trở thành nền nếp, góp phần tích cực xây dựng, phát triển văn hóa đọc trong mỗi cán bộ, giảng viên, học viên, nhân viên, chiến sĩ; đồng thời phục vụ có hiệu quả công tác Huấn luyện - Đào tạo và Nghiên cứu khoa học của Học viện Quốc phòng.
Năm 2025, Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam được tổ chức từ ngày 15 tháng 4 đến ngày 02 tháng 5 với thông điệp “Văn hóa đọc - Kết nối cộng đồng”; “Cùng sách bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”; “Đọc sách làm giàu tri thức, nuôi dưỡng khát vọng, thúc đẩy đổi mới, sáng tạo”.
Thực hiện Hướng dẫn số 262/TV-NV,ngày 24 tháng 3 năm 2025 của Thư viện Quân đội về việc triển khai, tổ chức Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam lần thứ Tư, năm 2025 trong hệ thống thư viện toàn quân, Phòng Thông tin Khoa học Quân sự đã triển khai thực hiện một số hoạt động sau:
Trưng bày, giới thiệu sách, báo, tạp chí nhân kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025); 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025); chào mừng Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam lần thứ Tư, năm 2025.
Thời gian: Từ ngày 15 tháng 4 đến ngày 20 tháng 5 năm 2025.
Địa điểm: Thư viện Học viện Quốc phòng, Tầng 4 Trung tâm phức hợp.
Giới thiệu tới bạn đọc những cuốn sách giá trị, gắn với những sự kiện lịch sử của đất nước; tuyên truyền về những nội dung học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; sách tham khảo về kinh tế, chính trị, quân sự vào chuyên mục “Mỗi tuần một cuốn sách” trên trang Web của Phòng Thông tin Khoa học quân sự.
Biên soạn Thư mục chuyên đề và Video clip giới thiệu sách, báo, tài liệu nhân kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025); 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025).
4. Giới thiệu và cung cấp cho bạn đọc tài khoản đọc sách trên mạng Internet của Trung tâm Thư viện và Tri thức số Đại học Quốc gia Hà Nội; Tài khoản tra cứu và sử dụng các cơ sở dữ liệu của Trung tâm Thông tin khoa học và Công nghệ Quốc gia; Tủ sách Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh;Tủ sách Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng của Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật; KênhYoutube Sách nói của Thư viện Quân đội.
Đây là những hoạt động thiết thực hưởng ứng Ngày sách và Văn hóa đọc Việt Nam lần thứ Tư, năm 2025. Trân trọng kính mời các thủ trưởng cùng các đồng chí cán bộ, giảng viên, học viên, nhân viên, chiến sĩ toàn Học viện đến tham quan, tìm hiểu và nghiên cứu./.
Tin, bài và ảnh: Thượng tá Đỗ Thị Thu Thủy
PTP Thông tin KHQS, Viện Khoa học NTQS