Khi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của dân tộc ta giành thắng lợi chưa được bao lâu, vào đầu năm 1978, tình hình biên giới phía Bắc có những diễn biến phức tạp, nhiệm vụ bảo vệ toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ đặt ra những yêu cầu mới cho LLVT nhân dân.

Trước tình hình đó, ngày 22-4-1978, tại Trung đoàn 246, Đoàn 346 kinh tế (Quân khu 1) nằm trên địa bàn hai xã An Tường và Lưỡng Vượng, huyện Yên Sơn, tỉnh Hà Tuyên (nay là xã Lưỡng Vượng, TP Tuyên Quang, tỉnh Tuyên Quang), Thiếu tướng Đàm Quang Trung, Tư lệnh Quân khu 1 đã công bố Quyết định của Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam về thành lập Sư đoàn Bộ binh 346 (Quân khu 1).

Lực lượng của Sư đoàn gồm các đơn vị: Đoàn 346 kinh tế (Quân khu 1) chuyển sang có Trung đoàn Bộ binh 246, Tiểu đoàn Công binh 15, Tiểu đoàn Thông tin 16, Tiểu đoàn 17 làm nhiệm vụ huấn luyện, Đại đội Vận tải 19, Đại đội Vệ binh 22, Đại đội Trinh sát 23; Trung đoàn 677 thuộc Bộ CHQS tỉnh Bắc Thái (nay là tỉnh Thái Nguyên và Bắc Kạn).

Sau khi thành lập một thời gian ngắn, chấp hành mệnh lệnh của Bộ tư lệnh Quân khu, Sư đoàn cơ động từ Tuyên Quang lên Cao Bằng với nhiệm vụ cùng LLVT nhân dân địa phương xác định những khu vực phòng thủ, tập trung xây dựng các công sự trận địa, sẵn sàng chống chiến tranh xâm lược. Vào tháng 2-1979, chiến tranh biên giới nổ ra, Sư đoàn đã vượt mọi khó khăn, tổ chức chiến đấu, kiên quyết ngăn chặn đối phương ngay từ giờ đầu, trận đầu.

Mười năm làm nhiệm vụ trên tuyến đầu biên giới của Tổ quốc, Sư đoàn được giao nhiệm vụ xây dựng thế trận phòng thủ trên địa bàn 3 huyện: Thông Nông, Hà Quảng và Trà Lĩnh của tỉnh Cao Bằng. Đơn vị đã tổ chức hàng trăm trận chiến đấu ngoan cường, dũng cảm, mưu trí, đẩy lùi nhiều đợt tiến công và khiêu khích vũ trang của đối phương.

Trong thế trận chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc, Sư đoàn đã phối hợp chặt chẽ với quân, dân tỉnh Cao Bằng và các đơn vị bạn lần lượt đánh bại tất cả hình thức chiến tranh phá hoại, góp phần làm thất bại âm mưu của đối phương, từng bước ổn định tình hình an ninh, chính trị biên giới, góp phần đem lại cuộc sống hòa bình, ấm no, hạnh phúc cho nhân dân.

Cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 346 hành quân diễn tập năm 2022

Bước sang năm 1988, tình hình trong khu vực có chuyển biến thuận lợi, xu hướng đối đầu dần chuyển sang đối thoại, theo lệnh của cấp trên, Sư đoàn cơ động về đóng quân trên địa bàn huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên. Từ năm 1989 đến nay, tổ chức biên chế của Sư đoàn luôn được củng cố, kiện toàn, tương đối ổn định. Sư đoàn thực hiện với nhiệm vụ chính trị trọng tâm là huấn luyện chiến đấu, sẵn sàng chiến đấu và quản lý, thâm nhập, phúc tra, huấn luyện dự bị động viên.

Với đặc thù đóng quân trên địa bàn kinh tế còn nhiều khó khăn, chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống; cán bộ, chiến sĩ phần lớn là con em các dân tộc ở vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới thuộc các tỉnh Cao Bằng, Bắc Kạn và Thái Nguyên, nhận thức không đồng đều, song, cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, đoàn kết thống nhất, xây dựng ý chí quyết tâm cao, chủ động khắc phục khó khăn, dám nghĩ, dám làm, gắn với phát huy truyền thống của đơn vị, phấn đấu vươn lên hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, nhiều nhiệm vụ hoàn thành xuất sắc.

Cụ thể là, Sư đoàn luôn duy trì nghiêm chế độ sẵn sàng chiến đấu, bảo vệ an toàn các mục tiêu được giao; thực hiện tốt nhiệm vụ huấn luyện chiến đấu, coi trọng huấn luyện đồng bộ và chuyên sâu, sát thực tế, phù hợp với địa bàn hoạt động, kết quả huấn luyện hằng năm có 100% đạt yêu cầu, hơn 80% khá, giỏi. Sư đoàn đã tổ chức và tham gia hàng trăm cuộc diễn tập, luyện tập, diễn tập thực binh bắn đạn thật hiệp đồng quân binh chủng, kết hợp hành quân xa mang vác nặng luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ, bảo đảm an toàn tuyệt đối về người và vũ khí trang bị.

Cùng với thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị, Sư đoàn thường xuyên chăm lo xây dựng, củng cố mối quan hệ gắn bó máu thịt quân dân; tích cực tham gia phát triển kinh tế-xã hội, xóa đói, giảm nghèo, chung sức xây dựng nông thôn mới, giúp dân phòng, chống, khắc phục thiên tai, góp phần xây dựng cơ sở chính trị địa phương vững mạnh, “thế trận lòng dân vững chắc”, tô thắm phẩm chất cao đẹp Bộ đội Cụ Hồ. Đặc biệt, Sư đoàn rất vinh dự, tự hào là nơi ra đời Chi đoàn Thanh niên cứu quốc đầu tiên trong Quân đội, trở thành "địa chỉ đỏ" giáo dục truyền thống của tuổi trẻ toàn quân.

Trải qua 45 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, với những chiến công và thành tích xuất sắc, Sư đoàn đã có 13 tập thể và 6 cá nhân được tuyên dương danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân; 42 tập thể, 515 cá nhân được tặng thưởng Huân chương Quân công, Huân chương Chiến công các hạng và nhiều cờ thi đua, bằng khen, giấy khen của Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam, Quân khu 1, cấp ủy, chính quyền địa phương nơi đơn vị đóng quân, góp phần tô thắm truyền thống: “Đoàn kết, tự lực, kiên cường, quyết thắng” của Sư đoàn.

Trong những năm tới, nhiệm vụ xây dựng, bảo vệ Tổ quốc đã và đang đặt ra cho Sư đoàn 346 những yêu cầu mới. Phát huy truyền thống 45 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn tiếp tục quán triệt sâu sắc nghị quyết của tổ chức đảng cấp trên, đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, gắn với Cuộc vận động "Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ thời kỳ mới".

Thường xuyên nêu cao tinh thần cảnh giác, nâng cao chất lượng huấn luyện, khả năng sẵn sàng chiến đấu, trình độ tổ chức chỉ huy, hiệp đồng tác chiến; tập trung nâng cao năng lực lãnh đạo toàn diện, sức chiến đấu của các cấp ủy, tổ chức đảng, phát huy vai trò tiền phong gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên; xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, Đảng bộ Sư đoàn trong sạch vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng Quân đội và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Theo qdnd.vn